In de Straat van Hormuz is het recht op vrije doorvaart en de maritieme veiligheid in het geding (Het langzame sterven van een internationaal akkoord, 13/7). Onze welvaart en die van Europa zijn gebaseerd op vrije handelsroutes. Hiervoor is een functionerende internationale rechtsorde vereist, die wordt gerespecteerd. Niet voor niets is het vitale belang van een functionerende rechtsorde in de Grondwet vastgelegd: „De regering bevordert de ontwikkeling van de internationale rechtsorde” (Art. 90) en het Koninkrijk beschikt daartoe over een krijgsmacht (Art. 97). Bij de beoordeling van de te nemen voorzorgsmaatregelen, is het echter belangrijk om de oorzaak van de dreiging juist te duiden. Namelijk: de America First-politiek van president Trump, die er ook toe heeft geleid dat de Verenigde Staten het nucleaire akkoord met Iran – waar ook Europa partij bij is – eenzijdig hebben opgezegd. Het zou een blunder zijn als Nederland het verzoek van de Verenigde Staten zou honoreren om een bijdrage te leveren aan een internationaal vlootverband dat de vrije doorvaart en veiligheid in en rond de Straat van Hormuz moet waarborgen. Dat is geen neutraal vlootverband en door deelname kiest Nederland partij voor de Verenigde Staten en Saoedi-Arabië. Met een dergelijke bijdrage wordt de internationale rechtsorde niet bevorderd, maar juist ondermijnd. Dat kan niet de bedoeling zijn. Nederland moet het initiatief nemen tot een Europees vlootverband – een belangrijk signaal aan Iran én aan de Verenigde Staten, dat Nederland en Europa niet aan de leiband van de VS lopen, een eigen belang hebben bij het nucleaire akkoord met Iran, en de internationale rechtsorde serieus nemen. Nederland en Europa moeten een eigen koers varen.
Dr. Ingo Piepers
Een versie van dit artikel verscheen ook in NRC Handelsblad van 17 juli 2019
