You can find an English language version of this article here.
Inmiddels zijn de eerste voorzichtige successen zichtbaar in de strijd tegen de verspreiding van het coronavirus, meldt het RIVM.
Als dat inderdaad het geval is, dan is het slechts een kwestie van tijd en zal de bezetting van de IC-capaciteit teruglopen.
Maar wat dan? Wat is dan de volgende stap?
Om die gunstige situatie te kunnen handhaven, moeten de (meeste) maatregelen die genomen zijn van kracht blijven, in afwachting van een vaccin. Anders zijn we zo weer terug bij af.
Deze wat onbevredigende toestand biedt echter ook ruimte voor een andere aanpak: Terug naar een strategie van indamming (zo waren we begonnen), en ‘slim’ – dat wil zeggen gecontroleerd en gedoseerd – opstarten van sociale en economische activiteit. Dat zou tot de mogelijkheden moeten behoren.
Dit soort operationele maatregelen moeten onderdeel zijn van onze nationale strategie.
We zijn wat stappen verder, we hebben veel geleerd, en er zijn (internationaal) best practices, waar we wat mee zouden kunnen doen.
Een indamstrategie 2.0 kan worden ingevoerd tijdens de overgangsfase (Fase II) naar de eindsituatie waarbij iedereen is gevaccineerd (Fase III).
Wat betreft zo’n indamstrategie kan het Nederlandse systeem van dijkbewaking als voorbeeld dienen.
Net zoals bij onze dijken, is er is real-time informatie nodig van de status van gezondheidstoestand van de Nederlandse bevolking. Continue monitoren en testen. In bijvoorbeeld Taiwan is naar aanleiding van de SARS-epidemie een infrastructuur opgezet, die dat mogelijk maakt. In China werkt men met een barcode systeem; track and trace.
Als een besmetting wordt vastgesteld, of als daar een vermoeden van bestaat, moet een eenvoudig protocol in gang worden gezet. Het geconstateerde lek in de dijk moet worden gedicht, om erger te voorkomen.
Een dergelijke aanpak kan alleen maar werken, als eenieder zijn of haar verantwoordelijkheid neemt. Dit moeten we samen doen.
Een succesvolle implementatie van een dergelijke indamstrategie, maakt het ook mogelijk om gecontroleerd en gedoseerd de Nederlandse samenleving weer op te starten.
Militaire operaties kunnen ook als een bruikbare metafoor dienen voor een indamstrategie. Militaire eenheden zijn tenslotte een belangrijk onderdeel van ons nationale immuunsysteem.
Gebiedsbeveiliging is een taak voor militaire eenheden; het kan het doel van de inzet zijn (de opdracht), maar is ook altijd noodzakelijk om de eigen posities en logistieke aanvoerlijnen te beschermen tegen vijandelijke infiltraties en sabotage, of tegen aanvallen.
Infiltraties en gevechtspatrouilles hebben vaak tot doel om de vijandelijke defensieve capaciteiten – en hoe die georganiseerd zijn – af te tasten. Als een zwak punt wordt geïdentificeerd, wordt daar gebruik van gemaakt. Een virus doet niet veel anders.
Elke militaire eenheid, ook als die onderdeel is van een grotere eenheid, draagt zorg voor haar eigen gebiedsbeveiliging, en afstemming met lagere en hogere eenheden. Coördinatie is vereist voor een gedegen plan.
Om infiltratie te voorkomen, wordt een reeks maatregelen getroffen. Onder andere wordt continue informatie ingewonnen door observatieposten (die zijn statisch), patrouilles (die zijn mobiel), en een scala aan surveillance systemen (variërend van gevechtsveldradars, tot drones en satellieten). Deze middelen en systemen worden geïntegreerd ingezet aan de hand van een analyse van de vijandelijke capaciteiten enm intenties (het virus), en van het terrein, bijvoorbeeld mogelijke naderingswegen die de vijand zou kunnen benutten.
Deze informatie (gevechtsinlichtingen) wordt vervolgens geanalyseerd en beoordeeld. Dan wordt besloten tot actie (of niet). In het defensieplan en in standard operating procedures is vastgelegd hoe gereageerd moet worden. Het naast hogere echelon wordt ook geïnformeerd en gealarmeerd. Er wordt in te gaten gehouden of er moet worden bijgesprongen. Is dat nodig dan kunnen versterkingen worden gestuurd. Dat doet een immuunsysteem niet anders.
Als een infiltratie lukt, dan is reactief optreden niet meer voldoende: Eenheden worden gealarmeerd, en die nemen alarmposities in. Een infiltratie kan het begin zijn van een grootscheepse aanval, als de vijand denkt een opening te hebben gevonden die kan worden benut. Dat doen virussen niet anders.
Mocht een dergelijke grootschalige respons ook niet werken, dan kan de eenheid ervoor kiezen om door middel van een vertragend gevecht zich iets terug te trekken om tijd te winnen, zodat in het tweede echelon andere eenheden kunnen worden gemobiliseerd.
We hebben ons één keer laten verrassen door een uitbraak van het coronavirus; indammen bleek niet te werken, en er werd noodgedwongen overgegaan op een vertragend gevecht.
In die fase zitten we nu nog steeds; we zijn ons nu aan het hergroeperen, en de eerste tegenmaatregelen lijken succes op te leveren.
We mogen ons niet nogmaals laten verrassen door een tweede uitbraak. Dat is ook niet nodig.
